Düşük NOx (Low NOx)’li Brülörler ve Özellikleri
Fosil yakıtların (Motorin, fuel-oil gibi sıvı yakıtlar, doğalgaz gibi gaz yakıtlar) yakılması, çevreyi kirleten azot oksitler (NOX)’in ortaya çıkmasına sebeptir. Bu azot oksitlerin %95-98’i azot oksit (NO), %2-5’i azotdioksit (NO2)’dir.
Azotoksit (NO), azot moleküllerinin 1300°C nin üzerinde oksijen ile yakılması sonucu, oksidasyon ile oluşmaktadır.
Özellikle endüstriyel alanda Fosil yakıtların kullanımının artması, tedbirleri de beraberinde geliştirmiştir. Sanayi de fosil yakıtlar ancak NO değerlerinin düşmesi ile kullanılabilecektir. Azotoksit oluşumunu azaltmak için çeşitli çalışmalar yapılmış ve yeni tip Düşük Nox’li brülörler geliştirilmiştir.
Düşük NOx (LOW NOX ) brülörleri, alev sıcaklığını düşürerek NO oluşumunu önleyecek noktaya getirme prensibine dayanmaktadır. Bu amaçla, yanma odası içinde yanma sonucu ortaya çıkan gazın geri dönüşü sağlanır. Atık gazın bu şekilde tekrar dolaştırılması, alev sıcaklığını düşürür ve NO oluşumunu azaltır.
Gazın tekrar dolaştırılması işlemi, brülör kafasına yerleştirilen özel deliklerle sağlanır.
Brülör ağzından çıkan alev ve hava akımı, kazanın ilk yarısında, gazlar için bir geri dönüş alanı oluşturmaktadır. Geri dönen gazın, yanma odası çeperine teması sonucu, alanı soğutur. Sıcaklığın 600-800 °C ye kadar düşmesi sağlanır. Geri dönen gaz içindeki oksijen O2 miktarı, %6-8 düşürülmektedir.
Türbülatörlerdeki kanatçıkların ve namlunun yapısı nedeniyle yanma sonucu oluşan gazların bir kısmı, kuvvetli bir şekilde kanatçıklardan geçerek alevin merkezine çekilmektedir. Buna göre, yakıt, hava ve emilen baca gazları ağırlıklı olarak kanatçıklar civarında karışmaktadır. Geri dönen baca gazı, alev sıcaklığını düşürmekte ve brülör NOX seviyesi minimuma indirilmektedir.
Weishaupt’un geliştirdiği başka bir sistemde ise, atık kazan çıkışından alınarak brülör kafasına verilmektedir. Bu sistemde, atık gazın %15-25’i bir boru ile dolaştırılarak brülöre verilerek alev sıcaklığının düşürülmesi sağlanır.
Kaynak : Demirdöküm Yayınları.
17/11/2021