Brülör Seçimi Nasıl Olmalı?
İmalat sanayiinin en büyük giderlerinin başında malum enerji maliyetleri gelir. Dolayısıyla üretimde kullanılan enerjinin optimum değerlemesi girdi maliyetini çok etkiler. Özellikle doğalgaz fiyatlarında ki artış yanma verimliliğini maksimum da tutmayı gerektirir. Yakıtın verimli kullanılması verimli yanma sistemleri yanma sonucu çıkan gazların kazandaki proses akışına iletilmesiyle ilişkilidir. Bu çerçevede Sanayi kazanlarında Brülör seçimi büyük önem taşır.
Doğru ve verimli yanma sadece yakıt girdi maliyetini etkilemez. Verimli yanma Sistemdeki işgücünün minimuma inmesi sağlar. Arıza bakım onarım vb. girdileri de ciddi oranda azaltır.
Kazan, brülör, baca üçlüsünün doğru ölçümlendirilerek seçimi ve uyumlu çalışması direk tüm maliyetlere yansıyan unsurdur. Hatta atık gazların ekonomizer ile yeniden sisteminin başka bir bölümünde değerlendirilmesi de bir başka kazanımdır.
Sıvı ya da gaz olsun brülör mutlaka kazanın değerlerine göre doğru tespit edilmelidir. Genelde yapılan hata brülör, kazan üreticisinden kapasite aralığı çerçevesinde seçim yapmasını beklemektir. Oysa tüm sistemi bir bütün olarak ele alan proje mühendisleri seçimlerini detaylandırır. Genel ihtiyaca göre doğru seçimi yaparlar.
Dikkat edilmesi gereken ana hususlar nelerdir?
– Tesisin ihtiyacı olan minimum ve maksimum enerji değerleri;
– Tesisin üretim sürecinde ihtiyaç duyduğu ısı miktarı;
– Kazan sistemi ısıl kapasitesi ve net verimi;
– Kazan sisteminin ve bacasının karşı basıncı;
– Tesisin rakım yüksekliği yıllık sıcaklık değişkenliği;
– Kullanılacak yakıt cinsi, Sıvı yakıt ise vizkozitesi, Gaz ise LPG,NLG,NG farklılıkları;
– Kazan yanma odası ölçüleri;
– Seçilen brülörün alev boyu ve alev çapı ölçüleri;
– Brülörün çalışma şekli (tek/çift kademe, oransal);
Uygulama baca gazı değerinin önemi nedir?
Seçilen brülörün alev çapı ve alev boyu kazan yanma odası içinde tam yanma olacak ve düzgün bir ısı dağılımı sağlayacak ölçülerde olmalı. Kullanılacak yakıt cinsine göre sadece sıvı, sadece gaz veya çift (sıvı/gaz) yakıtlı brülörler ile beraber sistem verimliliği için de çalışma prensibi seçimi tek, iki veya oransal kademeli olmalıdır.
Ayrıca brülör minimum fazla hava ile ve az CO üreterek yakıtı tam olarak yakabilmeli ve bu özelliğini tüm çalışma aralığı boyunca sürdürmelidir.
Aynı kapasitede bile olsalar tipleri veya çalışma şekli (tek kademe, çift kademe, vb) farklı olan brülörlerin fiyatları da farklı olacaktır. Bu fiyat farklılıklarına aldanan tüketici, kazana ve sisteme uygun işlevde brülör seçmekte hataya düşebilmektedir.
Brülör sisteminin mekanik tasarımı dışında elektrik ağırlıklı olan yanma kontrol sistemi de yanma verimini etkiler. Genelde mikroprosesör tabanlı olan bu sistemler ile brülörde ayar yapılacak her değişken (hava, yakıt, vb) için brülör kapasite aralığı boyunca açma/kapatma eğrisi girilebilir. Baca gazı çıkışındaki 02 miktarı sürekli izlenip hava ayarında küçük düzeltmeler otomatik olarak yapılır. Fazla hava miktarının, hava sıcaklık değişikliklerinin dış etkenlerden bağımsız olarak, ilk işletmeye alma değeri gibi kalması sağlanabilir. Çok kazanlı ısı santrallerinde ısı çekişi sürekli izlenerek kazanlardaki brülörler ihtiyaca göre ve otomatik olarak teker teker devreye sokulur veya çıkartılır. Brülör sisteminin ekipmanları sürekli izlenerek herhangi bir arıza esnasında arızanın sistemin neresinde olduğu bakım elemanlarına ışıklı panolarda bildirilerek tamir süresi kısaltılabilir.
Bu tür sistemlerin ilk yatırım maliyetleri yüksek olmakla beraber, yüksek kapasiteli ve sürekli çalışan ısı tesislerinde % 1-2 verim artışı bile bu sistemlerin yüksek ilk yatırım maliyetlerini makul sürede geri ödeyebilir. Kazan sistemlerinin verimi dışında günümüzde giderek daha fazla önem kazanan bir konu da çevre sağlığıdır. Çevre koruma yönetmelikleri kamuoyunun istekleri doğrultusunda giderek daha düşük baca gazı emisyon üst sınırları getirmektedir. Emisyon değerlerini bu sınırlara çekebilmek için kazan ve brülör sistemlerini doğru seçilmelidir. Otomatik kontrollü brülör sistemleri kullanmalı ve doğru üretim tesisleri projelendirmek zorundayız.
07.08.2019